Αλέκος Παπαναστασίου
Πηγή: Protagon.gr
Στις 2 Μαΐου 2023 στο πλατό του ΣΚΑΪ, και κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του Αλέξη Τσίπρα στην εκπομπή «Αταίριαστοι», 19 ημέρες πριν από τις εθνικές εκλογές της 21ης Μαΐου, έλαβε χώρα ο παρακάτω διάλογος:
Δημοσιογράφος: «Κάποιοι λένε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο Τσίπρας». Αλ. Τσίπρας: «Ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύω ότι έρχεται από πολύ μακριά και θα πάει πολύ μακριά. Αρα, κάποια στιγμή θα έρθει και η ώρα να δούμε πώς είναι η σκορδαλιά δίχως σκόρδο». Ο κ. Τσίπρας αναφερόταν προφανώς στο ενδεχόμενο εκλογικής νίκης (που δεν ήρθε) στις 21/5/2023 και σε μια μακρινή αποστράτευση, πιθανότατα έπειτα από μια ακόμη πρωθυπουργική θητεία. Κανείς δεν φανταζόταν εκείνη τη στιγμή –και καμία δημοσκόπηση δεν προέβλεπε– το 20% του ΣΥΡΙΖΑ στην εθνική κάλπη του Μαΐου, το 17,8% που ακολούθησε τον Ιούνιο και την παραίτηση του κ. Τσίπρα στις 29/6 από την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ.
Η φράση όμως έμεινε ως ένα ασυνήθιστο δείγμα πολιτικής αυτοπεποίθησης, πολύ πέρα από τα συμβατικά δεσμά και τους περιορισμούς της μετριοπάθειας και της σεμνότητας. Γιατί το «σκορδαλιά δίχως σκόρδο» σήμαινε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ χωρίς τον ίδιο τον κ. Τσίπρα θα ήταν ένα κόμμα χωρίς ουσία και χωρίς περιεχόμενο. Ένα κουφάρι.
Και η ρήση επιβεβαιώθηκε πανηγυρικά – το αν πολλοί χρεώνουν στον ίδιο τον κ. Τσίπρα τον καταποντισμό του κόμματος με την παρασκηνιακή στήριξη στον κ. Κασσελάκη, την αυταρχική του καθαίρεση και τόσα άλλα, δεν ακυρώνει τίποτα. Δυόμισι χρόνια μετά, η ιδιότυπη αυτοθωράκιση που είδαν κάποιοι σχολιαστές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στην πρόσφατη πνευματική κατάθεση του κ. Τσίπρα, το πολυσυζητημένο βιβλίο «Ιθάκη», έχει και αυτή ενδιαφέρον. Γιατί περνάει μέσα από βολές, άμεσες ή έμμεσες (ενίοτε ειρωνικές ή απαξιωτικές), για βασικούς υπουργούς την περίοδο της διακυβέρνησής του. Γιάνης Βαρουφάκης, Νίκος Παππάς, Εφη Αχτσιόγλου, Αλέξης Χαρίτσης, Παναγιώτης Λαφαζάνης, Κώστας Ησυχος, Νάντια Βαλαβάνη. Οπως και για την επιλογή που έκανε ο κ. Τσίπρας για την προεδρία της Βουλής: τη Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Οι ίδιοι παρατηρητές είδαν στην κριτική προς τους πρώην συνεργάτες του στοιχεία που «κουμπώνουν» με εκείνη τη δήλωση για τη «σκορδαλιά δίχως σκόρδο» τού 2023. Και λένε ότι αναγνώρισαν ένα χαρακτηριστικό του κ. Τσίπρα που το συναντάμε και στην κοινωνική μας ζωή. Κάποιοι πιο αυστηροί τολμούν έναν πιο προωθημένο και σίγουρα αμφιλεγόμενο παραλληλισμό με μια φιγούρα που συναντάται συχνά στην ελληνική κοινωνική ψυχολογία: τον ανθρωπότυπο του «Ελληνάρα».
Είναι ο συμπατριώτης μας που χαρακτηρίζεται από ακατάβλητη αυτοπεποίθηση και από τη διαρκή ετοιμότητα να αποδώσει την ευθύνη στους άλλους όταν τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως τα φαντάστηκε.Ο «Ελληνάρας» δεν αμφιβάλλει: γνωρίζει. Δεν αποτυγχάνει: τον υπονομεύουν. Ενα ακόμη χαρακτηριστικό που αποδίδεται στον στερεοτυπικό αυτό ανθρωπότυπο είναι η τάση να μιλάει ο ίδιος για την αξία του. Ετσι, παρότι θεωρείται ευρέως ότι είναι καλύτερο να αφήνεις τους άλλους να λένε καλά λόγια για σένα, ο «Ελληνάρας» επιμένει συνήθως να τονίζει ο ίδιος το εκτόπισμα και τη σημασία του. Στοιχεία αυτοαναφορικής αυτοπεποίθησης είδαν λοιπόν κάποιοι παρατηρητές και πρώην σύντροφοι στο βιβλίο του κ. Τσίπρα. Αν ισχύει όμως αυτή η οπτική, όχι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και η πολιτική ζωή στο σύνολό της είναι σκορδαλιά χωρίς σκόρδο δίχως τον κ. Τσίπρα. Και η επιστροφή του, εκ των ων ουκ άνευ. Αν ισχύει, είναι σαρξ εκ της σαρκός μας.
Πηγή: Protagon.gr
